Μάιστα. Ο Σύριζα στο 18% και ο Τσίπρας είναι ο νέος Χριστούδουλος των δημο(σ)κόπων. Οκ. Έρχεται λέει και το τέλος του δικομματισμού. Μάιστα. Για να πάρουμε τα πράγματα όμως με τη σειρά...

Ο καπιταλισμός τα τελευταία μπόλικα χρόνια αντιμετωπίζει ένα σοβαρό οντολογικό πρόβλημα ως ένα βαθμό ενδογενές και ως ένα άλλο βαθμό προιόν των κοινωνικοταξικών ανταγωνισμών. Δεν έχει έμπνευση. Δεν προσφέρει πια κάτι καινούριο. Δεν έχει να πει ή να δημιουργήσει κάτι που πραγματικά θα μπορέσει να πείσει την κοινωνία (ας την πούμε έτσι...) ότι είναι δημιουργικός. Παλιότερα, (όχι πολύ παλιότερα έτσι;) υπήρχαν έξυπνοι αστοί οι οποίοι είχαν ιδέες, δημιουργούσαν, παρήγαγαν σκέψη και φιλοσοφία. Είχαν άποψη για τα πράγματα. Σήμερα πια δεν παράγεται σχεδόν τίποτα καινούριο. Δεν θα το πάω πολύ μακριά. Δείτε την τεχνολογία. Και προσπαθήστε να την δείτε ιστορικά. Τι πραγματικά καινούριο έχει φτιαχτεί; Θέλω να πω ΟΚ, έχουμε τον τροχό έχουμε και το αυτοκίνητο. Όπως έχουμε και το ENIAC και το PC. To ένα είναι κάτι καινούριο σε σχέση με το άλλο, αλλά από την πρώτη εμφάνιση του PC μέχρι σήμερα επιτρέψτε μου να πω ότι δεν έχουν αλλάξει και πάρα πολλά πράγματα. Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Ότι πια αστοί δεν υπάρχουν. Όχι με την έννοια της ιστορικής τάξης άλλα με την έννοια της δημιοργικής κίνησης της ιστορίας. Για μία σειρά από λόγους τον καπιταλισμό τον κινούν τα στελέχη και οι μάνατζερς. Ο καπιταλισμός από μία δημιουργική δύναμη της ιστορίας έχει γίνει ένα διαχειριστικό ζήτημα. Το ζήτημα του καπιταλισμού ποια δεν είναι πως θα δημιουργήσουμε καινούρια πράγματα για να βγάλουμε αξία αλλά πως θα διαχειριστούμε αυτό το οποίο έχουμε για να βγάλουμε περισσότερη αξία. Με απλά λόγια όλη η προβληματική του καπιταλισμού σήμερα περιστρέφεται από το πως θα πουλήσω καλύτερα αυτό το οποίο έχω, και από το πως αυτό το οποίο έχω θα καταφέρω να το φτιάξω ώστε να μου κοστίζει λιγότερο.

Αυτό τώρα φαίνεται και στην πολιτική. Καμιά 15 χρόνια τώρα οι δύο βασικές εταιρίες πολιτικής διαχείρισης του οικονομικού συστήματος οι φιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκράτες έχουνε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σοβαρό πρόβλημα. Το πιο απλό που μπορεί να δει κανείς είναι τα εκλογικά αποτελέσματα του πόσο κοντά είναι το ένα με το άλλο και το πόσο συχνά εναλλάσσεται το ένα με το άλλο. Πολύ τρανταχτό σε αυτό είναι το ελληνικό παράδειγμα τα τελευταία 20 χρόνια αλλά και παγκόσμια (π.χ. στις ΕΠΑ).

Για να καταλήξουμε: ο καπιταλισμός σχεδόν δεδηλώμενα από την Κίνα μέχρι τις ΕΠΑ, και από την Αυστραλία μέχρι την Αργεντινή ζορίζεται να βρει καλούς διαχειριστές. Οι μάνατζερς, τα στελέχη και οι διευθυντές πωλήσεων δεν είναι αστοί. Είναι πολύ περισσότερο γραφειοκράτες με την έννοια και την κοινωνική λειτουργία που είχε η γραφειοκρατία στην ΕΣΣΔ. Δεν ενδιαφέρονται τόσο για την εταιρεία όσο για τον ίδιο τους τον εαυτό σαν τάξη.

Από την άλλη τα προβλήματα συσσωρεύονται. Οι κοινωνικοταξικές αντιδράσεις αν και άρρητες σε μεγάλο βαθμό ακόμα, συσσωρεύονται και σιγά-σιγά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα βγουν λίγο εώς πολύ πάλι στην ιστορική επιφάνεια. Για αυτή τη δουλειά πολύ πιο καλύτερη εταιρεία είναι φυσικά η σοσιαλδημοκρατία. Αυτή μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα την κοινωνική κρίση και να σώσει λίγο εώς πολύ το τομάρι του καπιταλισμού. Από το 1918 μέχρι και σήμερα αυτήν ξέρουν αυτήν εμπιστεύονται. Μέχρι εδώ σταματάει και η ανάλυση του ΚΚΕ σε σχέση με τον Συνασπισμό. Η οποία βέβαια δεν είναι άλλη από την παλιά γνωστή και κλασσική κριτική της σοσιαλδημοκρατίας και του ρόλου της.

Με απλά λόγια και σαν ένα ημιτελικό συμπέρασμα: Ψάχνουμε να βρούμε έναν καλό διαχειριστή. Αυτό είναι όλο. Αν τα πράγματα ζορίσουν μπορεί να κάνουμε και καμιά υποχώρηση αλλά το παν σε αυτές τις περιπτώσεις είναι τα πράγματα να μη βγουν εκτός ελέγχου. Και οι συνασπισμένοι φαίνεται να είναι σοβαροί άνθρωποι. Με τις πανεπιστημιακές τους έδρες, με τις εταιρείες τους, με τα μαγαζιά τους (ο κυρ Βασιλόπουλος της γνωστής εταιρείας συνασπισμένος δεν είναι;;;).

Αν πάμε όμως λίγο παρακάτω να δούμε τι γίνεται αυτή τη στιγμή στην ελληνική κοινωνία θα δούμε πιθανά ότι κάποιοι από τους λόγους για τους οποίους φαίνεται ο φίλος μας ο Αλέξης να έχει τόση απήχηση να έχουν κάποια βάση. Δεν ξέρω αν πρέπει να μπω στη διαδικασία να τους αναλύσω ή έστω να τους περιγράψω, όποιος ζει σε αυτή τη χώρα νομίζω ότι είναι σε θέση να δει κάποια πράγματα. Ο Αλέξης έχει μία απήχηση για τους ίδιους περίπου λόγους που πριν 10 χρόνια είχε και ο Χριστόδουλος. Και για την ακρίβεια: Ο Αλέξης έχει την απήχηση που είχε ο Χριστόδουλος ακριβώς επειδή με τον έναν ή τον άλλο τρόπο χρειαζόταν να δοθεί μία συγκεκριμένη ερμηνεία σε αυτό που συνέβαινε. Αν λοιπόν ο Χριστόδουλος ήταν η απάντηση του ελληνικού κεφαλαίου για να υποτιμηθεί η εργασία όχι μόνο των ελλήνων αλλά και των ξένων εργατών (με την έννοια ότι ο εθνικισμός διαχώριζε την εργατική τάξη και όχι μόνο) ο Αλέξης είναι μία πιθανή απάντηση στην όποια μελλοντική ανατίμηση της. Μία πιθανή απάντηση ώστε αυτή να ανέβει όσο το δυνατόν λιγότερο.

Μία παρένθεση: το πόσο σοβαρό πρόβλημα διαχείρισης υπάρχει φαίνεται και στις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες. Πάνε να περάσουν ένα ασφαλιστικό που τα γαμάει σχεδόν όλα και από τη ΓΣΕΕ (από την πασόκικη ΓΣΕΕ σε μία ΝΔ κυβέρνηση έτσι) δεν κουνιέται φύλλο. Μπορεί να θυμηθεί κανείς πόσο έντονα αντιδρούσε η ΓΣΕΕ παλιότερα; Σχεδόν θα έλεγε κανείς ότι τότε η ΓΣΕΕ ήταν αγωνιστική σε σχέση με το σημερινό της χάλι. Κλείνει η παρένθεση.

Τέλος πάντων το ζήτημα δεν είναι εκεί. (Και ως ένα βαθμό δεν ξέρω γιατί μπήκα στο τριπάκι να κάτσω να γράψω μία ανάλυση για αυτό το θέμα.) Το ζήτημα είναι αυτό που θα συνεχίσω να λέω μονίμως. Τα πράγματα αλλάζουν επειδή οι άνθρωποι αγωνίζονται, αντιστέκονται, οργανώνονται ενάντια στις συνθήκες που ζουν καθημερινά. Αυτό κάνει την ιστορία κίνηση. Τέλος. Το πρόβλημα των εκμεταλλευομένων και των καταπιεσμένων δεν θα το λύσει ποτέ κανένανς Τσίπρας, κανένας Παπανδρέου, κανένας Μάο, κανένας Στάλιν, κανένας Λένιν. Θα το λύσουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Αν όχι θα συνεχίσουν να το έχουν.

4 Comments:

  1. Ανώνυμος said...
    «Καταρχήν, η διευθύνουσα γραφειοκρατία δεν ξέρει τι πρέπει να διευθύνει: η πραγματικότητα της παραγωγής της διαφεύγει, γιατί αυτή η πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο από τη δραστηριότητα των παραγωγών κι οι παραγωγοί δεν ενημερώνουν τους διευθύνοντες, ιδιωτικούς καπιταλιστές ή γραφειοκράτες πάνω σε ότι πραγματικά συμβαίνει˙ πολύ συχνά οργανώνονται έτσι ώστε να μην ενημερώνονται οι διευθύνοντες (για ν’ αποφύγουν μια αύξηση της εκμετάλλευσης, από ανταγωνισμό ή απλώς από έλλειψη συμφέροντος: δεν είναι δικές τους οι υποθέσεις). Κατά δεύτερο λόγο, όλη η οργάνωση της παραγωγής γίνεται ενάντια στους εργαζομένους, από τους οποίους ζητάνε τα πάντα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, περισσότερη εργασία χωρίς ανάλογο αντιστάθμισμα. Οι διαταγές της διεύθυνσης συναντούν λοιπόν αναπόφευκτα μια μανιασμένη αντίσταση από την πλευρά εκείνων που οφείλουν να τις εκτελέσουν. Απ’ αυτό το γεγονός, το διευθυντικό όργανο, είτε βρίσκεται στη Γαλλία ή στην Πολωνία, την Αμερική ή τη Ρωσία, περνάει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του όχι οργανώνοντας την παραγωγή αλλά οργανώνοντας τον καταναγκασμό άμεσο ή έμμεσο». Κατά τρίτο λόγο, το γραφειοκρατικό διευθυντικό όργανο, όσο, αν όχι περισσότερο και εκείνο του ιδιωτικού καπιταλιστικού εργοστασίου, σπαράζεται από εσωτερικές συγκρούσεις˙ οι διάφορες επαγγελματικές «κατηγορίες» των γραφειοκρατών, στους οποίους προστίθενται «πολιτικοί» όμιλοι κι ακόμη φατρίες και κλίκες για να λέμε την αλήθεια (φατρίες και κλίκες των οποίων οι αγώνες, σ’ ένα καθεστώς «υπαλληλοποιημένο», αποτελούν ένα θεμελιακό κοινωνιολογικό δεδομένο) μάχονται μεταξύ τους, αλληλοεξαπατούνται, ρίχνουν αμοιβαία τις ευθύνες οι μεν στους δε, κλπ».

    Σημασία δεν έχει το ποιος (τα λέει αυτά), αλλά το πότε και το που... (έτσι δε θα έλεγες κι εσύ;)
    E l i t i s said...
    ενδιαφέρον άρθρο και αρκετά ενδιαφέρον blog . σε προσέθεσα και στα links . πέρνα μια βόλτα να μου πεις την γνώμη σου (rulenstein.blogspot.com).
    Φιλικά , E l i t i s
    Ανώνυμος said...
    Συμφωνώ ότι ο Τσίπρας είναι η ελπίδα του εγχώριου καπιταλισμού, που μετασχηματίζει τα πάντα, ακόμη και το πιο ριζοσπαστικό πράγμα, σε ωφέλιμα στοιχεία του συστήματος. Έτσι, στη σημερινή παντελή πολιτική χρεωκοπία του Ελληνικού καπιταλισμού (αλλά και παγκοσμίως) ο Τσίπρας - έτσι τον πλασάρουν - φέρνει το φρέσκο, το καινούργιο, το νέο, όχι βέβαια το επαναστατικό, που πρεσβεύει την οικοδόμηση μίας νέας κοινωνίας, αλλά το νέο, που πρεσβεύει μία άλλου είδους διαχείριση. Ο Τσίπρας είναι η ελπίδα του απελπισμένου μικροαστού, που βλέπει την πραγματικότητα και το μέλλον αυτού και των παιδιών του να καταρρέουν μπροστά στα μάτια του, χωρίς όμως να μπαίνει στη λογική να κάνει το βήμα παραπέρα, δηλαδή να πάρει τη ζωή του στα δικά του χέρια και να διαχειριστεί συλλογικά την κοινωνία.

    Διαφωνώ στο ότι δεν αλλάζει τίποτα στον καπιταλισμό. Οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν πολλά στις δομές και τη λειτουργία του. Οι εξελίξεις στο εσωτερικό του είναι ραγδαίες. Οι κοινωνικές αντιστάσεις επίσης αλλάζουν. Τέλος αλλάζουν και οι εξουσίες. Ποτέ άλλοτε δεν επηρέαζαν τόσο πολύ τις ζωές μας.

    Γενικώς σε αυτό που καταλήγουμε και οι δύο ως έξοδο από το αδιέξοδο είναι να πάρουν οι άνθρωποι τις τύχες τους στα χέρια τους.

    Να πω όμως ότι για να γίνει αυτό πρέπει να εξηγήσουμε τον κόσμο, αποκρυπτογραφώντας τον χωρίς τις αγκυλώσει της μαρξικής σκέψης. Ντετερμινισμός της ιστορίας? off. Οικονομισμός? off. Πάλη των τάξεων? Xmmm.

    1.Εκεί που έκανε λάθος ο Μάρξ ήταν στην εξήγηση ολόκληρης της κοινωνίας με βάση την παραγωγική διαδικασία και τις σχέσεις που διαμορφώνονται από αυτήν. Σίγουρα μία τέτοια ανάλυση είναι σημαντική σε κάθε κοινωνία, δε μπορεί όμως να εξηγήσει την πραγματικότητα. Αν θέλουμε να αποκρυπτογραφήσουμε την πραγματικότητα, θα πρέπει να έχουμε άλλη αφετηρία, τις σχέσεις και δομές εξουσίας που διαμορφώνονται μέσα σε αυτή. Οι σχέσεις παραγωγής είναι υποκατηγορία τους (πολύ σημαντική) αλλά δεν καθορίζουν συνολικά την κατανομή εξουσίας στις κοινωνίες.

    2. Αν αναλύσουμε την κοινωνία με κριτήριο τις εξουσιαστικές σχέσεις, θα δούμε ότι η θεωρία της πάλης των τάξεων του Μαρξ δεν είναι τόσο σωστή. Υπάρχουν εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι, η θέση όμως του καθενός στο σύστημα κατασκευάζει μία απείρως πιο σύνθετη πραγματικότητα από το νοητικό σχήμα του Μάρξ περί ύπαρξης σχηματισμένων τάξεων, διαχωρισμένων με αδρές γραμμες και με ίδια συμφέροντα. Σήμερα υπάρχει πάλη (αφού υπάρχει εκμετάλλευση) αλλά δεν υπάρχουν τάξεις με το χαρακτήρα του 19ου αιώνα, που θα συνασπιστούν για να κάνουν την επανάσταση.

    3. Αν αναλύσουμε την κοινωνία με κριτήριο τις εξουσιαστικές σχέσεις, θα δούμε που χωλαίνει η μαρξική σκέψη και τι αποτελέσματα έχει η εφαρμογή της στην πράξη, πιστότερος εκφραστής της οποίας υπήρξε ο Στάλιν. Επανάσταση χωρίς διαρκή αντεξουσία δε νοείται. Άλλως κάθε επανάσταση έχει μαθηματική εξέλιξη την μετάλλαξη ενός εξουσιαστή σε έναν άλλο, έτσι και στην ΕΣΣΔ τη μετάλλαξη του καπιταλιστή της ελεύθερης αγοράς στον κρατικό καπιταλιστή - γραφειοκράτη - μέλος του κόμματος. Η επανάσταση που θα απελευθερώσει τον κόσμο θα έρθει από τη διάδοση του συναισθήματος της διαρκούς αντεξουσίας στις μάζες. Που λέει το πολύ απλό : παίρνουμε την κατάσταση στα χέρια μας και αυτονεμόμαστε με όσο το δυνατόν πιο αντιεξουσιαστικές δομές.

    Προς μία πολιτική οικονομία του αναρχισμού λοιπόν.

    Σόρρυ για το σεντόνι.
    βα.αλ. said...
    @ Κίτσο Ντάξει το ξέρουμε ότι τα έχει πει όλα ο Κορνήλιος αλλά ασε και μεις να καμωνόμαστε ότι λέμε κάτι τις καινούριο εεε;

    @ Eliti ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και για το λινκ.Θα σε επισκεφθω σύντομα...

    @ in love with life

    Καταρχήν μου αρέσουν τα σεντόνια. Μπορείς να τα απλώνεις με άνεση εδω πέρα. Τώρα...

    Δεν είπα ότι δεν αλλάζει τίποτα στον καπιταλισμό, είπα απλά ότι αλλαγές που μας φαίνονται σε εμάς ραγδαίες δεν είναι τελικά και τόσο ιστορικά ραγδαίες και κυρίως δεν είναι και τόσο καινοφανείς μιας και στις βασικές τους λειτουργίες παραμένουν ίδιες.

    Επίτρεψε μου επίσης να σου πω ότι ναι μεν οι εξουσίες αλλάζουν αλλά και πάλι ας μην υπερβάλλουμε. Δεν είναι πια ίδια η εξουσία του φεουδάρχη ή του πάπα ή του αφεντικού σκλάβων. Θέλω να πω ότι ναι μεν οι εξουσίες αλλάζουν αλλά και προς το καλύτερο για εμάς. Μάλλον είναι καλύτερα να μιλάμε για μία μετατόπιση. Οι εξουσίες πια δεν είναι τόσο ατομικές και τόσο περιορισμένα τοπικές, είναι πια πιο απρόσωπες και πιο μαζικές.

    Για το 1 η διαφωνία μου είναι μάλλον μικρή. Για αυτό και γενικώς προτιμώ να μιλάω για εκμεταλλευομένους και κυριαρχούμενους, για εκμετάλλευση και κυριαρχία. Για μένα είναι ένα ζευγάρι αυτό σχεδόν αλληλένδετο. Η κυριαρχία υπάρχει για να μας εκμεταλλεύονται και η εκμετάλλευση συνεπάγεται την κυριαρχία. Ωστόσο υπάρχει και ένα τεράστιο ζήτημα ημερινών ιστορικών συνθηκών όπου θα πρέπει να δούμε πως θα αντισταθούμε σήμερα. Με την έννοια αυτή θα έλεγα ότι επειδή σήμερα υπάρχει πολύ πιο έντονη εκμετάλλευση θα πρέπει να δοθεί βάρος εκεί. Δεν πιστεύω στην εργατική τάξη σαν το θεό που θα κατέβει να προσφέρει τον κομμουνισμό. Πιστεύω όμως στη δύναμη που κρύβει να αυτοοριστεί αυτή.

    2. Θα συμφωνήσω μαζί σου στο πρώτο αλλά θα πρέπει να σου πω ότι η τάξη δεν είναι μια σταθερά, ένας αντικειμενισμός μία κοινωνική γεωγραφία με ξεκαθαρες συντεταμένες (από εκεί μέχρι εδώ είναι τάξη, από κει και πέρα δεν είναι...).
    Θεωρώ ότι πολύ περισσότερο η τάξη είναι μία διαδικασία. Μία κίνηση αγώνων και αντιστάσεων. Με αυτή την έννοια είναι πολύ πιο ρευστή η έννοια που της δίνω εγώ.

    3.Συμφωνώ και ξανασυμφωνώ. Πάνω κάτω τα ίδια λέμε... Επίσης ελπίζω να κάνουμε και τα ίδια :).

Post a Comment



Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση Αρχική σελίδα