Φεμινισμός;


Η παραπάνω φωτογραφία έχει τραβηχτεί τη δεκατία του '30 στις ΕΠΑ. Είναι έξω από ένα εργοστάσιο όπου οι απεργοί εργάτες και εργάτριες συγκρούονται με την αστυνομία. Αυτή η φωτογραφία είναι μία από τις πιο όμορφες φωτογραφίες "συγκρούσεων" που έχω δει. Σε πρώτο πλάνο μερικές εργάτριες (προσέχτε τις λεπτομέρειες... όλες φοράνε τακούνια, κρατάνε από μία πέτρα και από ένα ξύλο και φοράνε τα μαντήλια τους μάλλον λόγω των καπνών...). Από το '30 μέχρι σήμερα έχουν περάσει πολλές μα πάρα πολλές χρονιές. Έχουν μεσολαβήσει τα κινήματα των ταυτοτήτων (σεξουαλικών, φυλετικών, πολιτισμικών κλπ.) των δεκαετιών '60 και '70, έχει μεσολαβήσει η ακμή και η παρακμή του κράτους πρόνοιας, έχει κυλήσει στο αυλάκι πολύ αίμα και πολύ μελάνι.

Πριν από δύο μήνες περίπου έγινε στην Αθήνα μία εκδήλωση της Πρωτοβουλίας Αλληλληγγύης στους Αγώνες στο Ζαγκλιβέρι, όπου μίλησαν για το τι συμβαίνει σε εκείνη τη γωνιά της χώρας, 2 γιατροί μέλη της Σύσκεψης Εργαζομένων του ΚΥ Ζαγκλιβερίου και 3 γυναίκες της Επιτροπής Κατοίκων της Γερακαρούς. Δεν θα σταθώ καθόλου στην ενημέρωση για το τι ειπώθηκε, ποια είναι η κατάσταση εκεί κλπ. Πολλά πράγματα άλλωστε μπορείτε να τα δείτε και εδώ. Θα σταθώ όμως πολύ περισσότερο σε αυτές τις 3 γυναίκες.

Τρεις γυναίκες της ελληνικής "επαρχίας" σε ένα χωριό λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη, χωρίς καμία πολιτική εμπειρία αγώνα. Κατέβηκαν στην Αθήνα (κάποιες για πρώτη φορά), και στάθηκαν μπροστά σε ένα ακροατήριο 100 και πλέον ανθρώπων: αριστερών, αναρχικών, αντιεξουσιαστών, που όπως αποδείχτηκε δεν είχαμε σαν ακροατήριο να τους πούμε ΤΙΠΟΤΑ.

Την αρχική μας περιέργεια διαδέχτηκε η έκπληξη, την έκπληξη μας την διαδέχτηκε η αμηχανία. Την αμηχανία μας την διαδέχτηκε η χαρά. Γιατί βλέπαμε τρεις γυναίκες να δίνουν ένα καθημερινό αγώνα ενάντια στις μικρές και μεγάλες εξουσίες της περιοχής, (από τους ντόπιους κομματάρχες μέχρι τον Ψωμιάδη), γιατί βλέπαμε τρεις γυναίκες να σπάνε στην πράξη τα στεγανά του ρόλου τους, γιατί βλέπαμε τρεις γυναίκες να μιλάνε και όλη η αριστερά να το ΒΟΥΛΩΝΕΙ. Γιατί βλέπαμε τρεις γυναίκες και ξέραμε ότι δεν ηταν τρεις γυναίκες μόνο, αλλά ένα κομμάτι μιας τοπικής κοινωνίας εργαζόμενοι, εργαζόμενες, συνταξιούχοι, γέροι και γριές, που κατέβαιναν στο δρόμο, κόλλαγαν ανακοινώσεις, έκλειναν δρόμους, έκαναν διαμαρτυρίες στη Θεσσαλονίκη και στο Λαγκαδά. Και ότι αμα λάχει πηγαίνανε στον Ψωμιάδη (που όλη η Ελλάδα του γλύφει τα αρχίδια), και σταθήκανε με αξιοπρέπεια και απαιτητικά απέναντι του. Με τη δύναμη που έχεις άμα ξέρεις ότι είσαι κομμάτι ενός αγώνα. Και αμα λάχει τον "φτύνεις" και στα μούτρα.

Είναι πάρα πολλά αυτά που μπορεί να πει κανείς, και για την εκδήλωση και για τον ίδιο τον αγώνα εκεί πάνω. Και μένουν να ειπωθούν, όχι από εμένα και απο εδώ αλλά από διαδικασίες και σε πραγματικό χρόνο.

Τί σχέση όμως έχει η φωτογραφία από πάνω τραβηγμένη 80 χρόνια πριν μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα δυτικότερα με το Ζαγκλιβέρι; Με το Ζαγκλιβέρι πιθανότατα καμία. Έχει όμως με το φεμινισμό και τις φεμινίστριες. Εγώ εδώ θέλω απλά να θυμήσω. Ότι ο φεμινισμός ή είναι μέρος ενός συνολικού επαναστατικού κινήματος (όπως το 1900-1920 και το 1960-1980) ή δεν είναι τίποτα. Με άλλα λόγια: ο φεμινισμός είναι κομμάτι και χαρακτηριστικό του ευρύτερου επαναστατικού κινήματος. Από μόνος του είναι απλά ένα ακόμα μεταρρυθμιστικό πρόταγμα.

ΥΓ. Κατα τ' άλλα κάποιοι σύντροφοι και συντρόφισσες προτίμησαν να κατέβουν 400 χλμ νότια για να καταδικάσουν την πατριαρχία και το ρατσισμό στην Αμάρυνθο, παρά να ασχοληθούν λίγο με κάτι που γίνεται μισή ωρα από την πόλη τους. Μπράβο, σπουδαία πολιτική τακτική.

7 Comments:

  1. Ανώνυμος said...
    Ατόπημα!

    Οι γυναίκες του ζαγκλιβερίου δεν μίλησαν στην εκδήλωση για το γυναικείο ζήτημα όπως μοιάζει να λες στο κειμενο, ούτε σκοπός τους ήταν η ενημέρωση πάνω σε φεμινιστικούς αγώνες. Οι γυναίκες του Ζαγκλιβερίου μίλησαν, πρώτα και κύρια, για τα προβλήματα του Κ.Υ. της περιοχής τους .

    Με την έννοια αυτή δε διαχώρισαν καμιά ταυτότητα, δε μίλησαν δηλ. σα γυναίκες, αλλά ως υποκείμενα του αγώνα που κάνουν.
    βα.αλ. said...
    Προφανώς ανώνυμε δεν μίλησαν υπό την σκέπη μίας γυναικείας ταυτότητας, γιατί δεν είναι φεμινίστριες με την "κλειστή" πολιτικά σημασία του όρου. Ωστόσο, το θέμα της ταυτότητας τους θίχτηκε από τις ίδιες έμμεσα πολλές φορές. Συγκεκριμένα όταν περιέγραφαν την συνάντηση με τον Ψωμιάδη, όταν η μία από αυτές αναρωτιόταν σαν "γυναίκα" τι της έχει προσφέρει ο αγώνας τον οποίο κάνει, όταν μας περιέγραφαν το "κλίμα" που καλλιεργούνταν από κάποιους "καλοπροαίρετους" στο χωριό. Και στο κάτω κάτω αυτό είναι το "λογικό", μπορεί εδώ ή εκεί να δίνουμε αγώνες στη βάση κάποιων ταυτοτήτων (ο εργάτης άραγε είναι ταυτότητα;), αλλά τις περισσότερες φορές αυτές εμπεριέχονται μέσα στην συνολική συνθήκη. Οι διαχωρισμοί άλλωστε δουλεύουν υπέρ ΑΥΤΟΥ του κόσμου.

    Δεν νομίζω ότι αφήνω κάπου να εννοηθεί ότι μίλησαν για φεμινιστικούς αγώνες, αντιθέτως ήμουνα σαφής για ποιο πράγμα μίλησαν.

    Ωστόσο, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγεις με βρίσκει απολύτως σύμφωνο. Όντως δε διαχώρισαν καμιά ταυτότητα και όντως μίλησαν σαν υποκείμενα του αγώνα που κάνουν. Το επιπλέον που εγώ λέω, είναι ότι έτσι πρέπει να γίνεται.

    ΥΓ. Αν πραγματικά δεν σε γνωρίζω, και ήσουν στην εκδήλωση, θα ήθελα πολύ να μου πεις την γνώμη σου.
    Ανώνυμος said...
    Καλώς, δε διαφωνώ, όμως εγώ θεώρησα καλό να το επισημάνω:

    1)για να μη νομιστεί, κυρίως από κάποιον που δεν είχε έρθει στην εκδήλωση και δεν είχε ακούσει τι είπαν, πως μίλησαν οι τρεις αυτές γυναίκες για το γυναικείο ζήτημα

    και

    2)πως πράγματι αν ακολουθήσω τη λογική της δημοσίευσής σου κι εγώ μπορώ να σου πω πως μίλησαν ταυτόχρονα, ως κάτοικοι της περιοχής, ως μέλη της επιτροπής κατοίκων, ως πολίτες, ως εργαζόμενες, ως συνδικαλίστριες βάσης, ως γυναίκες, ως μανάδες, ως πολιτικά υποκείμενα που πολιτικοποιήθηκαν μέσω των ίδιων διαδικασιών του αγώνα... και εσύ μπορείς να συμπληρώσεις τη λίστα...

    Δεν είναι όμως το ζήτημα αυτό και σωστά δεν μπαίνεις σε μια "στενή" λογική ταυτοτήτων. Οπότε καλώς.

    Χαιρετισμούς
    Ανώνυμος said...
    Εργατισμός;

    Και εσύ που ξέρεις ότι όσες/όσοι πήγαν στην Αμάρυνθο δεν στήριξαν το Ζαγκλιβέρι;

    Καλύτερα να μη θίγουμε ένα ζήτημα αν δεν ξέρουμε γιατί μόνο στην κατινιά και στην μικροπολιτική μπορούμε να καταλήξουμε.

    Δεύτερον, άλλο η Αμάρυνθος και άλλο το Ζαγκλιβέρι.. και η απροκάλυπτη επίθεσή σου στην κίνηση ενάντια στους βιαστές της Αμαρύνθου χωρίς να εξηγείς τίποτα είναι για μένα πολιτικά σκατά...

    Κάνε την επανάστασή σου χωρίς τους διαχωρισμούς που θέτει το κεφάλαιο και ερχόμαστε κι εμείς...
    βα.αλ. said...
    Οκ, λοιπόν, κάθε φορά που κάποιος θα μιλάει για εργάτες και εργάτριες, για εκμεταλλευόμενους και εκμεταλλευόμενες ειναι εργατιστής. Επειδή ο λόγος του μαρξισμού για την εργασία είναι λάθος, δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα το έχει η εργασία. Άλλωστε εμένα δεν μου φτάνει κανένα χαρακτηριστικό για να βρω (και μετά φυσικά να απογοητευτώ) κάποιο επαναστατικό υποκείμενο.

    Αν δεν ξέρω τι πράγμα; Αν κάποιοι που ήταν στην Αμάρυνθο ήταν και στο Ζαγκλιβέρι; Ε και; Ήταν. Δεν είναι όμως αυτό το ζητούμενο. Θα ήθελα πάρα πολύ σε παρακαλώ μιας και ξέρεις τόσο καλά τα ζητήματα, τι ακριβώς έχει κάνει ο χώρος στη Θεσ/νικη για το Ζαγκλιβέρι, τι θα έπρεπε να είχε κάνει και κυρίως γιατί αυτό είναι το ζητούμενο τι θα μπορούσε να κάνει;

    Γιατί άλλο η Αμάρυνθος και άλλο το Ζαγκλιβέρι; Ποια είναι η συγκλονιστική διαφορά; Επαρχία το ένα, επαρχία το άλλο.

    Ο σκοπός του σχολίου μου δεν ήταν να επιυεθώ στην Αμάρυνθο 1 χρόνο σχεδόν μετά. Ούτε καν να την κρίνω. Το κάθε πολιτικό υποκείμενο αποφασίζει τι κρίνει να κάνει σαν προτεραιότητα και τι όχι. Καταρχήν εγώ αυτό κρίνω, και αυτό είναι μία πολιτική στάση και απόφαση. ΟΚ, έχουμε διαφορετικές προτεραιότητες. Επίτρεψε μου να έχω τις δικές μου προτεραιότητες, μπορώ να κρίνω τις προτεραιότητες των άλλων, όπως και εσύ μπορείς να κρίνεις τις δικές μου προτεραίοτητες.

    Αν ήθελα να επιτεθώ για την κίνηση στην Αμάρυνθο πίστεψε με έχω 15 άλλα πολύ πιο ουσιαστικά επιχειρήματα.

    Από το ποιο το νόημα μιας τέτοιας ενέργειας εκεί και τότε και από το "επιχειρησιακό" κομμάτι της, μέχρι το γενικότερο πολιτικό νόημα μιας τέτοιας παρέμβασης (και τέτοιων παρεμβάσεων) και τις συγκεκριμένες πολιτικές διαφωνίες.

    Όλα αυτά αγαπητέ όμως δεν σημαινουν, όπως ίσως να είναι η κυρίαρχη ερμηνεία ότι "επιτίθεμαι". Κρίνω, κρίνουμε με επιχειρήματα και όχι με χαρακτηρισμούς και λογοτεχνικές ακροβασίες. Αυτό σε κάνει -κατ'εμέ- σοβαρό πολιτικό υποκείμενο.

    Φυσικά δε χάρηκα για την εξέλιξη που είχε η φάση στην Αμάρυνθο, εννοείται. Αλλά ακόμα περισσότερο στενοχωρήθηκα με την έπαρση που ακολούθησε την αυτοκριτική μετά για την όλη υπόθεση.

    ΥΓ. Μιας και εσύ κάνεις ήδη την επανάσταση σου χωρίς τους διαχωρισμούς που βάζει το κεφάλαιο, θέλω να μου πεις ποιοι είναι αυτοί.

    ΥΥΓ. Αν θεωρήσεις ότι αυτό το ιστολόγιο είναι πολιτικό (εγώ το θεωρώ, αλλά ήσσονος σημασίας) θα πρέπει να ξέρεις ότι αυτό είναι το μόνο πράγμα που κάνω μόνος μου.
    Ανώνυμος said...
    Αφού και κόσμος που ήταν στην Αμάρυνθο ήταν και στο Ζαγκλιβέρι, όπως και σε χίλια άλλα πράγματα που παίζουν κάθε μήνα, ποιο είναι το δικό σου πρόβλημα τότε;

    Κάθε φορά που γίνεται ένα γεγονός, θα τρέξει κάποιος κόσμος. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Ανάλογα με τη σημαντικότητα του θέματος αλλά και ανάλογα με το ποιος είναι μπλεγμένος στη συγκεκριμένη δράση. Ο νοών νοείτω.

    Επίσης, άμα θες να μιλήσεις συγκεκριμένα για την Αμάρυνθο, γράψε ένα κείμενο και άσε τις σποντούλες και τα υπονοούμενα. Και άμα θες, έλα και από Θεσσαλονίκη να τα πούμε.

    Επίσης, για ποια έπαρση μιλάς; Μήπως έχεις επηρεαστεί λιγάκι από καφενειακές κουβέντες του χώρου; Κάνε συγκεκριμένη αναφορά σε ποια άτομα, ποια ομάδα, ποια κείμενα αναφέρεσαι. Τα υπονοούμενα βλάπτουν μόνο το κύρος σου.

    Η αλήθεια είναι ότι έγραψες κάποιες χοντράδες και τώρα προσπαθείς να μας πεις τι είναι επιχείρημα και τι δεν είναι, που πρέπει να είμαστε κόσμιες και πόσα χιλιόμετρα πρέπει να κάνουμε για να δρούμε.

    Εγώ δέν είπα ότι κάνω την επανάστασή μου. Απλά δε βλέπω σα διαχωρισμό που μου βάζει το κεφάλαιο τους έλληνες φασίστες της επαρχίας...

    ΥΓ. Θα είχε πάντως πολύ ενδιαφέρον να μας εκθέσεις την άποψη σου για την Αμάρυνθο συγκροτημένα σε ένα κείμενο και να μην αφήσεις τους αλαζόνες να είναι οι μόνοι που τοποθετούνται για την υπόθεση της Αμαρύνθου (αφού βέβαια μας αποκαλύψεις και ποιοι είναι αυτοί). Γιατί, αλλιώς, νομίζω αυτές οι ιδέες σου θα έπρεπε να απασχολούν όπως προείπα απλώς τα καφενεία της Κέρκυρας ή όποιας άλλης πόλης ζεις...
    βα.αλ. said...
    Το θέμα σε μία διάσταση του είναι εξαιρετικά απλό. Εγώ αλλά και κάποιοι σύντροφοι και συντρόφισσες κρίνουμε με διαφορετικά μέτρα και σταθμά. Έχουμε και βάζουμε άλλες προτεραιότητες, δικαιώμα μας και δικαίωμα σου και όσων πήγαν στην Αμάρυνθο να βάζουν τις δικές τους. Επίσης, δικαίωμα του καθενός να κρίνει τις προτεραιότητες του άλλου. Δεν ξέρω με απόλυτη ακρίβεια τι έχει κάνει και τι δεν έχει κάνει ο χώρος στη Θεσ/νικη για το Ζαγκλιβέρι. Κατ' εμέ έχει κάνει πολύ πιο λίγα από αυτά που εγώ κρίνω ότι πρέπει να κάνει. Σε πολλά επίπεδα. Από το επίπεδο της δημοσιοποίησης των γεγονότων, μέχρι αυτό της αλληλεγγύης αλλά και της παρέμβασης εκεί.

    Γνώμη μου και δικαίωμα μου να έχω αυτή τη γνώμη. Ειδικά στο βαθμό, που όντας στην Αθήνα, που δεν είμαι γιατρός, έχω τρέξει ήδη για αυτή την υπόθεση, όντας μέλος της πρωτοβουλίας αλληλεγγύης στην Αθήνα.

    Άλλωστε όπως και η ίδια λες νομίζω ότι είναι καιρός να μεγαλώσουμε όλοι μας λίγο και να σκεφτόμαστε πιο πολιτικά. ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΑΝΕΝΟΣ ΕΙΔΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ το ποιος είναι μπλεγμένος σε κάποια "φάση".

    Και άλλωστε πολύ περισσότερο από το μπλέξιμο κάποιων, υπάρχει για μένα ένα πολυ μεγαλύτερο "μπλέξιμο" κάποιων άλλων. Το Ζαγκλιβέρι δεν είναι υπόθεση "κάποιων". Είναι υπόθεση των κατοίκων.

    Για την Αμάρυνθο δεν έχω καμία όρεξη να μιλήσω. Να πω τι; Να κρίνω τι; Εκ των υστέρων και κάν χρόνο μετά ποιος έχει όρεξη για εποικοδομητική κριτική; Εδώ μία νύξη έκανα, έστω σπόντα, και ούτε καν αυτό δεν έχεις όρεξη να συζητήσεις.

    Όταν μιλάω για έπαρση εννοώ συγκεκριμένα το κείμενο που βγήκε μετά το σκηνικό από τους Τερμινάλ, έτσι όπως το διάβασα στο ιντυμήντια. Ντάξει τώρα; Και αν μια αποτυχημένη πολιτική ενέργεια δεν καταφέρνει να τροφοδοτήσει με μερικά στοιχειώδη ερωτήματα τα υποκείμενα είναι διπλά αποτυχημένη.

    Μάλιστα, άρα λοιπόν υπάρχουν και διαχωρισμοί που δεν τους βάζει το κεφάλαιο (δηλ. συγκεκριμένες οικονομικοκοινωνικές σχέσεις);

    Ενδιαφέρον. Και ποιος βάζει τους διαχωρισμούς; Ο θεός;

    Δεν συχνάζω στα καφενεία του χώρου, και δεν πρόκειται να με βρεις εκεί. Προτιμώ να ασχολούμε με πιο σημαντικά πράγματα.

    Άλλωστε μάλλον εσύ είσαι αυτή που αναπαρήγαγες την κουβέντα του χώρου. Η αντίδραση σου στην νύξη μου ήταν καφενειακού επιπέδου άλλωστε. Το στυλ "και ποιος είσαι εσύ που τολμάς να κρίνεις" είναι ενδημικό είδος στον τόπο μας.

Post a Comment



Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση Αρχική σελίδα