Τι είδε η Αλίκη μέσα από τον καθρέφτη

Ούτε Πατρίδα Ούτε Σύνορα: Για να ξεκινήσουμε, μπορείς να μας μιλήσεις για την κατάσταση των γυναικών υπό την εξουσία του Σαντάμ Χουσεΐν;

Χουζάν Μαχμούντ: Το μπααθιστικό κόμμα άσκησε μια ολοκληρωτική εξουσία τα τελευταία τριάντα χρόνια. Πολλοί ήταν εκείνοι στο εξωτερικό που πίστευαν πως το Ιράκ είναι μια κοσμική και «σοσιαλιστική», μέσα σε εισαγωγικά, χώρα. Κάτι τέτοιο όμως δεν ίσχυε καθόλου. Το καθεστώς του Σαντάμ, το μπααθιστικό καθεστώς, ήταν ένα φασιστικό και εθνικιστικό σύστημα. Το 1959, πριν την ανάληψη της εξουσίας από το Μπαάθ, είχε ψηφιστεί ένα Σύνταγμα, μέσα από τους αγώνες για την ισότητα των δυο φύλων που διεξήγαν τα κινήματα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, και οι γυναίκες απέκτησαν μερικά βασικά δικαιώματα. Τα δικαιώματα αυτά αφορούσαν το δικαίωμα στην εκπαίδευση, στο διαζύγιο, στη φύλαξη των παιδιών, κτλ. Ο Σαντάμ προσπάθησε επανειλημμένα να αλλάξει το Σύνταγμα αυτό και τελικά κατάφερε να νομιμοποιήσει τα «εγκλήματα τιμής» (οι άντρες έχουν το δικαίωμα να σκοτώσουν τις γυναίκες της οικογενείας αν κρίνουν πως συμπεριφέρονται με μη «ηθικό» τρόπο). Ο Σαντάμ, κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ, έπειτα κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου του Κόλπου και τέλος κατά τα δώδεκα χρόνια των οικονομικών κυρώσεων, καλούσε πάντοτε τις γυναίκες να θυσιάζουν τα δικαιώματά τους, να θυσιάζουν τη ζωή τους για το συμφέρον της εθνικής-μπααθιστικής κυβέρνησης του Ιράκ. Το Ιράκ, έλεγε ο Σαντάμ, έχει ανάγκη τις γυναίκες στο σπίτι, να ταΐζουν τους συζύγους τους και τα παιδιά τους, να διαχειρίζονται την οικονομία και να μην δαπανούν πολλά, ώστε να βοηθήσουν τη χώρα να εξέλθει [Σ.τ.Μ.: από την κρίση]. Όλα αυτά κατέληξαν στη συνεχή καταπάτηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ του Ιράκ και του Ιράν οι γυναίκες εκπροσωπούσαν πάνω από το 70% των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά με τη λήξη της σύρραξης, το καθεστώς τις έστειλε στα σπίτια τους. Οι γυναίκες πάντοτε χρησιμοποιούνταν με σκοπό να ικανοποιούν τους στόχους του μπααθιστικού-εθνικού καθεστώτος στο Ιράκ.
Έτσι, αν δεν ανήκατε στο κόμμα Μπαάθ δεν μπορούσατε να μπείτε στο πανεπιστήμιο, ούτε και να αποκτήσετε κάποιο δίπλωμα. Όλα λειτουργούσαν σύμφωνα με τις επιθυμίες του Κόμματος. Ο Σαντάμ μάλιστα διεξήγε προσωπικά μια εκστρατεία αποκεφαλισμού των εκπορνευμένων γυναικών, ή των υποτιθέμενα «εκπορνευμένων». Στην πραγματικότητα, εξαιτίας των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, πολλές γυναίκες εξαναγκάστηκαν να εκπορνευτούν. Πολλές γυναίκες έχασαν τη δουλειά τους και δε διέθεταν άλλους πόρους και έτσι, προκειμένου να επιβιώσουν, το μόνο μέσο που μπόρεσαν να βρουν ήταν η πορνεία. Η εκστρατεία έφερε τον τίτλο: «Εκστρατεία πίστης» (!). Όταν αποκεφάλιζαν μια γυναίκα βάζανε το κεφάλι της στο κατώφλι του σπιτιού της ως προειδοποίηση για όλες όσες συμπεριφέρονταν κατά τρόπο που οι μπααθιστικές αρχές έκριναν «ανήθικο». Οι γυναίκες ζούσαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες υπό το καθεστώς του Σαντάμ. Αν συγκρίνουμε το Ιράκ με τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, μπορούμε ασφαλώς να συμφωνήσουμε πως η χώρα αυτή διέθετε ένα καθεστώς, λίγο-πολύ, κοσμικό, αλλά αν το συγκρίνουμε με άλλα κράτη που διαθέτουν μια πιο προοδευτική νομοθεσία, τότε το Ιράκ δεν αποτελούσε καθόλου ένα κοσμικό καθεστώς. Οι μουσουλμανικές αξίες κυριαρχούσαν, οι γυναίκες αποτελούσαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, έστω κι αν μπορούσαν να κάνουν ανώτατες σπουδές, να εργαστούν και να συμβάλλουν στον πλούτο της κοινωνίας.

ΟΠΟΣ: Μπορείς να μας εξηγήσεις τις θρησκευτικές και εθνοτικές ανισότητες στο Ιράκ και τις συνέπειές τους στη θέση των γυναικών;

Χ.Μ.: Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του καθεστώτος του Σαντάμ και έως το 1991 η κατάσταση ήταν παντού η ίδια στο Ιράκ. Μετά το 1991 η κατάσταση άλλαξε στο Βορρά, ο οποίος έπεσε στα χέρια των Ηνωμένων Εθνών και των εθνικιστικών κουρδικών κομμάτων. Υπό τον Σαντάμ, τα δικαιώματα των γυναικών καταπατούνταν συστηματικά. Το Ιράκ ήταν (και συνεχίζει να είναι) μια πατριαρχική κοινωνία όπου οι μουσουλμανικές θρησκευτικές αξίες κυριαρχούν, όπου οι γυναίκες ταπεινώνονται. Η βία στο σπίτι ήταν πολύ διαδεδομένη και η βία αυτή αυξήθηκε ακόμα περισσότερο μετά τον πόλεμο. Το Ιράκ δεν ήταν ούτε ένα προοδευτικό ούτε ένα κοσμικό Κράτος. Η θέση της γυναίκας δεν ήταν ούτε κοσμική ούτε προοδευτική, όπως ορισμένοι πιστεύουν. Εμείς τα στρατευμένα μέλη του Κομμουνιστικού-Εργατικού Κόμματος (ΚΕΚ) και της Οργάνωσης για την Ελευθερία των Γυναικών του Ιράκ (ΟΕΓΙ), δε συγκρίνουμε την κατάσταση των γυναικών στο Ιράκ με εκείνη χειρότερων καθεστώτων, αλλά απαιτούμε την πλήρη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών καθώς και ένα κοσμικό Σύνταγμα, το οποίο δε θα βασίζεται σε καμία θρησκεία.

ΟΠΟΣ: Υπήρχαν αγώνες των γυναικών στο κόμμα Μπαάθ ώστε να αλλάξουν το καθεστώς από τα μέσα;

Χ.Μ.: Υπήρχε μία και μόνο γυναικεία οργάνωση υπό τον Σαντάμ: η Ένωση των ιρακινών γυναικών που αποτελούσε παράρτημα του μπααθιστικού κόμματος. Δεν έκανε απολύτως τίποτα, ή μάλλον συνέβαλε στο να αυξηθεί η καταπίεση των γυναικών υποστηρίζοντας ή εφαρμόζοντας όλα όσα το μπααθιστικό καθεστώς απαιτούσε από τις γυναίκες να κάνουν. Ήταν μια παθητική οργάνωση. Οι περισσότερες γυναίκες δεν ήθελαν να ανήκουν σε μια τέτοιου είδους οργάνωση. Δεν υπήρχε λοιπόν, καμία ανεξάρτητη οργάνωση ούτε για τις γυναίκες ούτε και για τους εργαζομένους. Στην πραγματικότητα, υπό το μπααθιστικό καθεστώς, τα πάντα έπρεπε να είναι υποταγμένα στο Κόμμα. Δεν υπήρχε κανένα απολύτως δικαίωμα συνεταιρισμού ή σύστασης οργάνωσης. Στην περίπτωση που αναλαμβάνατε να οργανωθείτε, ή ακόμα και αν σας υποπτεύονταν ότι το θέλετε, σας συλλάμβαναν και σας έριχναν στη φυλακή ή ακόμα και σας εκτελούσαν. Ορισμένα άτομα που προσπάθησαν να αποκτήσουν μεγαλύτερη επιρροή μέσα στο Κόμμα, ή ακόμα και να το μεταρρυθμίσουν από τα μέσα, είτε φυλακίστηκαν είτε εκτελέστηκαν.

ΟΠΟΣ: Οι θρησκευτικές δυνάμεις ήταν οργανωμένες στο Ιράκ;

Χ.Μ.: Όχι. Υπήρχε ένα σιιτικό κίνημα στους «Άραβες των Αλυκών», όλοι τους όμως σφαγιάστηκαν. Οι σιίτες δεν αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία των Ιρακινών. Υπάρχουν παρά μόνο ένα ή δυο πόλεις πραγματικά θρησκευτικές στο Ιράκ, η Κερμπάλα και η Νατζάφ, αλλά δεν αντιπροσωπεύουν καμία αξιόλογη δύναμη σε εθνική κλίμακα.

ΟΠΟΣ: Ποια η σημασία της έννοιας της φυλής στο Ιράκ;

Χ.Μ.: Η εξουσία δούλευε κατά βάση σε συνεργασία με τους αρχηγούς των φυλών που, οι οποίοι ήθελαν να επωφεληθούν από το μάννα του καθεστώτος. Αυτοί οι αρχηγοί των φυλών δεν ενδιαφέρονταν καθόλου για την πολιτική. Ο Σαντάμ τους χρησιμοποιούσε προκειμένου να στρατολογήσει άνδρες στο στρατό ή στην πολιτοφυλακή. Οι φυλές από την άλλη, ασκούσαν επιρροή κυρίως στις πόλεις. Η φυλετική νοοτροπία, ακόμα και μέσα στο περιβάλλον της πόλης, δε διαφέρει διόλου από εκείνη των νομάδων της ερήμου. Οι αρχηγοί των φυλών κέρδιζαν πολλά χρήματα, ζούσαν μέσα σε παλάτια και συμβούλευαν τους νέους να καταταγούν στο στρατό. Ήταν θρησκευόμενοι με οπισθοδρομική νοοτροπία, ορισμένοι δε απ’ αυτούς ήταν πολύ θρησκευόμενοι, μεταχειρίζονταν και μεταχειρίζονται ακόμα τις γυναίκες με σκανδαλώδη τρόπο.

ΟΠΟΣ: Για να βρει κάποιος εργασία έπρεπε να ανήκει σε κάποια φυλή;

Χ.Μ.: Η ιρακινή κοινωνία δεν είναι καθόλου μια φυλετική κοινωνία – υπάρχουν λίγες μόνο φυλές. Η ιρακινή κοινωνία είναι κατά βάση κοσμική, έστω κι αν υπάρχουν αντιδραστικές θρησκευτικές ή φυλετικές τάσεις. Η νοοτροπία του λαού είναι προοδευτική. Το να ανήκες στο μπααθιστικό Κόμμα σου επέτρεπε να κερδίζεις πολλά χρήματα κατασκοπεύοντας τον πληθυσμό (κυρίως τους πολιτικοποιημένους και τους αριστερούς) ή και να κατέχεις θέση δημοσίου υπαλλήλου ακόμα και αν δε διέθετες καμία απολύτως εκπαίδευση. Αναμφίβολα, οι φυλές δεν εκπροσωπούν πάνω από το 5% του πληθυσμού. Οι αρχηγοί τους κέρδιζαν χρήματα με σκοπό να ελέγχουν κυρίως τα μέλη τους, όχι όμως και την κοινωνία. Παρόλα αυτά, δεν ήταν απαλλαγμένοι από τη στρατιωτική θητεία ή ακόμα και από τη συμμετοχή στον πόλεμο σε περίπτωση σύρραξης. Προφανώς, αν είχες τη δυνατότητα να διαθέτεις βύσματα στη διοίκηση και αν δωροδοκούσες μπορούσες να διεκπεραιώσεις τις υποθέσεις σου πιο εύκολα. Ένα και μόνο δίκτυο φίλων αρκούσε. Δε χρειάζονταν φυλετικοί δεσμοί ώστε να εκπληρωθούν τα θελήματά σου.

ΟΠΟΣ: Υπήρχε αντιπολίτευση στο καθεστώς από την πλευρά των γυναικών πριν τον Ιούνιο του 2003;

Χ.Μ.: Όχι. Υπήρχαν ίσως μικρές ομάδες γυναικών που σκέφτονταν, αλλά μόνο μετά τον πόλεμο του 2003 γεννήθηκαν πολλά κινήματα για την ισότητα μεταξύ των δυο φύλων. ειδικότερα, η Οργάνωση για την Ελευθερία των Γυναικών στο Ιράκ, ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2003. Το κίνημα αυτό γρήγορα έγινε πολύ ισχυρό. Αγωνίζεται για ένα κοσμικό Σύνταγμα, για ελευθερία έκφρασης και οργάνωσης, για την ελευθερία του να ντύνεσαι όπως επιθυμείς. Το τελευταίο αυτό δικαίωμα είναι πολύ σημαντικό γιατί οι ισλαμιστές οργανώνουν ένοπλες ομάδες και από την πρώτη μέρα άρχισαν να εξαναγκάζουν τις γυναίκες να φορούν τη μαντίλα. Τους απαγόρευσαν επίσης να εργάζονται, να φοιτούν στα πανεπιστήμια, ή να πηγαίνουν χωρίς μαντίλα στις εξετάσεις τους. Καταφτάνουν στα σχολεία με όπλα και εξαναγκάζουν όσα κορίτσια δε φορούν μαντίλα να επιστρέψουν σπίτι τους.

ΟΠΟΣ: Η κατάσταση ήταν παντού η ίδια;

Χ.Μ.: Στο Βορρά του Ιράκ η κατάσταση ήταν λίγο διαφορετική, λόγω του ότι η περιοχή αυτή από το 1991 διευθύνονταν από δυο κόμματα την Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν (ΠΕΚ) και το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΔΚΚ). Ειδικά μάλιστα αυτό το τελευταίο βασίζεται σε ένα φυλετικό σύστημα. Οι οργανώσεις αυτές δεν αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών. Οργανώσεις γυναικών δημιουργήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ’90, αλλά δέχθηκαν επίθεση από το ΠΕΚ και η έδρα τους έκλεισε μετά από μερικά χρόνια συγκρούσεων. Μάλιστα, κατάφεραν να απαγορεύσουν την Ανεξάρτητη Οργάνωση των Γυναικών, μια σοσιαλιστική οργάνωση, προοδευτική και κοσμική που ήταν πολύ ισχυρή. Το ΠΕΚ και το ΔΚΚ απαγόρευαν στις γυναίκες να συμμετέχουν σε συνελεύσεις ή να οργανώνουν διαδηλώσεις. Στο Βορρά του Ιράκ το κίνημα αυτό των γυναικών αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των γυναικών και κέρδισε σημαντική επιρροή. Πέτυχε τη συνειδητοποίηση πολλών γυναικών, αλλά το 2000 τα κουρδικά κόμματα κατάφεραν να καταπνίξουν το κίνημα αυτό. Το κίνημα αυτό των γυναικών συνδέονταν με το Κομμουνιστικό-Εργατικό Κόμμα του Ιράκ. Οι διευθύνοντες της οργάνωσης αυτής ήταν επίσης και διευθύνοντες του ΚΕΚΙ, αν και υπήρχαν και εκατοντάδες ανεξάρτητες γυναίκες. Στο υπόλοιπο Ιράκ το ανεξάρτητο κίνημα για την εκκοσμίκευση και την ισότητα δεν ξεκίνησε παρά μετά τον Ιούνιο του 2003. Διάφορες ομάδες ανεξάρτητων γυναικών ενώθηκαν με την ΟΕΓΙ.

[…]

ΟΠΟΣ: Οι εξόριστοι διανοούμενοι έχουν παίξει κάποιο θετικό ρόλο επιστρέφοντας στο Ιράκ; Επέστρεψαν στη χώρα με φεμινιστική συνείδηση ή έστω συνειδητοποίησαν κάποιες όψεις της γυναικείας καταπίεσης;

Χ.Μ.: Οι εξόριστοι μικροαστοί που επέστρεψαν στο Ιράκ δεν έπαιξαν κανένα προοδευτικό ρόλο. Αυτοί που επιστρέφουν στη χώρα δεν επιστρέφουν με σκοπό να εισάγουν φεμινιστικές και δημοκρατικές ιδέες. Στη Δύση θεωρούμε τους κατοίκους της Μέσης Ανατολής ως μουσουλμάνους, θρησκευόμενους και οπισθοδρομικούς. Στη Μεγάλη Βρετανία, της αριστεράς συμπεριλαμβανομένης, όταν μιλάω για γυναικεία απελευθέρωση, για ισότητα, για ελευθερία μου απαντούν πως στη χώρα μου όλοι είναι μουσουλμάνοι και κανένας στο Ιράκ δε σκέφτεται σαν εμένα! Όλα τα πολιτικά κόμματα του προσωρινού Συμβουλίου της κυβέρνησης συστάθηκαν στο εξωτερικό. Ορισμένοι δε από τους πολιτικούς αυτούς έζησαν για τριάντα χρόνια στην εξορία. Ο Σαντάμ δεν κατάφερε να επιβάλλει τη Σαρία ούτε όμως και οι πολιτικοί του μετανάστες, που δεν είχαν καν εκλεγεί, κατά τους 3 με 4 μήνες. Ακόμα και οι ιδρυτές της Οργάνωσής για την Ελευθερία των Γυναικών ήταν εξόριστοι (για παράδειγμα η Γιανάρ Μοχάμντ ζούσε στον Καναδά προτού επιστρέψει στη γενέτειρα της), αν και ήταν μέλη του Κομμουνιστικού-Εργατικού Κόμματος του Ιράκ. Στον Ιράκ συναντούμε συνέχεια γυναίκες που επιθυμούν την απελευθέρωσή τους, που θέλουν να ζήσουν μόνες, που δε θέλουν οι άντρες να τους λένε τι να κάνουν, πόσο δε μάλλον να έχουν το δικαίωμα να τις σκοτώσουν στην περίπτωση που η συμπεριφορά τους κριθεί, υποτίθεται, ως «ανήθικη». Υπάρχει μια θετική τάση ανάμεσα στις γυναίκες αυτήν τη στιγμή στο Ιράκ, γι’ αυτό και η οργάνωσή μας είναι τόσο δημοφιλής.

ΟΠΟΣ: Ποια η σημασία της θρησκείας αυτή τη στιγμή στο Ιράκ;

Χ.Μ.: Δώδεκα χρόνια κυρώσεων και πολέμων επέβαλαν μια τέτοια φτώχεια και τέτοιου μεγέθους καταστροφές ώστε η θρησκεία γνώρισε μια ορισμένη άνοδο. Ξέρουμε καλά πως η φτώχεια ευνοεί τη θρησκεία, και πως οι άνθρωποι προσφεύγουν σ’ αυτήν προκειμένου να επιβιώσουν συναισθηματικά. Αυτό συνέβη τα τελευταία δεκατρία χρόνια. Το ισλάμ απέκτησε δύναμη και ενισχύθηκαν οι εχθρικές προς τις γυναίκες δυνάμεις. Οι πιο πιστοί είναι οι πιο φτωχοί άνθρωποι, αυτοί που ανήκουν στα χαμηλότερα στρώματα της κοινωνίας και δεν έχουν λάβει κανενός είδους εκπαίδευση. Τα εγκλήματα τιμής έτσι συνεχίζουν και είναι πολύ διαδεδομένα μεταξύ αυτών των κοινωνικών στρωμάτων. Στο Ιράκ, από τον Ιούνιο του 2003, υπάρχουν ορισμένοι που μας λένε πως δεν πρέπει να πάμε πολύ μακριά, πως δεν πρέπει να μιλάμε πολύ για ελευθερία και για τα δικαιώματα της γυναίκας. Σήμερα όμως υπάρχουν γυναίκες που δολοφονούνται επειδή θέλουν να σέβονται τα δικαιώματά τους, επειδή επιθυμούν να ζήσουν όπως επιθυμούν. Αν μια γυναίκα θέλει να παραμείνει παρθένα μέχρι το γάμο της, ή ακόμα και για όλη της τη ζωή, είναι καθαρά δικό της δικαίωμα. Ωστόσο, κανένας νόμος δε θα πρέπει να επιβάλει σε όλο το γυναικείο πληθυσμό μιας χώρας αν θα το πράξει ή όχι.

ΟΠΟΣ: Είναι εύκολο να οργανώσει κανείς συγκεντρώσεις στο Ιράκ; Δεν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τις αρχές ή τους ισλαμιστές;

Χ.Μ.: Δεν υπάρχει Κράτος το οποίο να είναι σε θέση να ελέγξει ό,τι συμβαίνει. Τα στρατευμένα μας μέλη πηγαίνουν μπροστά σε εργοστάσια, σε σχολεία, σε πανεπιστήμια κάνουν επαφές και κατόπιν καλούν σε συγκέντρωση με σκοπό να μιλήσουν για τα δικαιώματα των γυναικών. Μια φορά απειληθήκαμε από ισλαμιστές που ήθελαν να απαγορεύσουν το meeting μας, αλλά η συγκέντρωσή μας πραγματοποιήθηκε και μάλιστα με επιτυχία, αφού την ημέρα εκείνη ήρθαν στην οργάνωσή μας σαράντα γυναίκες. Όλα μας τα στρατευμένα μέλη, γυναίκες και άνδρες, κυκλοφορούν με ένοπλους σωματοφύλακες γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα δεχτούν επίθεση από ισλαμιστές. Το ΚΕΚΙ εγγυάται την ασφάλεια όλων των συγκεντρώσεων της Οργάνωσης για την Ελευθερία των Γυναικών του Ιράκ, η οποία επεκτείνεται και της οποίας οι ιδέες αποκτούν μια όλο και μεγαλύτερη επιρροή. Η Γιανάρ Μοχάμεντ και άλλα στρατευμένα μέλη της οργάνωσης απειλήθηκαν με θάνατο και οι φονταμενταλιστές δεσμεύτηκαν να ανατινάξουν τις εγκαταστάσεις μας. Αυτά όμως τα ξέραμε από την αρχή, δεν εκπλαγήκαμε από την αντίδραση των ισλαμιστών, ξέρουμε τις μεθόδους τους όταν πρόκειται να φιμώσουν τους αντιπάλους τους και να πετύχουν τους στόχους τους.

ΟΠΟΣ: Τι συμβαίνει σχετικά με την αντισύλληψη και την έκτρωση στο Ιράκ;

Χ.Μ.: Πρώτα απ’ όλα πρέπει να γνωρίζει κανείς πως η υγιεινή είναι σε πολύ κακή κατάσταση εδώ και χρόνια. Και τη στιγμή αυτή δεν υπάρχει ούτε Κράτος, ούτε κάποιος κυβερνητικός οργανισμός επιφορτισμένος με το ζήτημα της υγείας, ούτε και καμία εξειδικευμένη κλινική για γυναίκες. Αν μια γυναίκα βιαστεί, δεν μπορεί να πάει στο νοσοκομείο παρά μόνο μετά από πολλές ώρες. Έτσι, τις στέλνουν σπίτι τους χωρίς καν να τις εξετάσουν, για να μην αναφέρουμε για τα μειωμένα ωράρια λειτουργίας των κλινικών. Δεν υπάρχει οικογενειακό Planning, ούτε ενώσεις υποστήριξης προς τις βιασμένες και κακοποιημένες γυναίκες. Πολλές γυναίκες εξάλλου κρύβουν το γεγονός ότι βιάστηκαν επειδή φοβούνται μήπως τις σκοτώσει η ίδια τους η οικογένεια ή μήπως τις απορρίψει η κοινωνία. Δεν υπάρχει λοιπόν καμία υπηρεσία για αντισύλληψη και έκτρωση. Γι’ αυτό και θέλουμε να δημιουργήσουμε κλινικές για γυναίκες σε όλες τις πόλεις, σε όλες τις συνοικίες, οι οποίες θα βοηθούν τις γυναίκες και δε θα τις κρίνουν και στις οποίες θα μπορούν να μιλούν για τα προβλήματά τους εν πλήρη ελευθερία. Πριν από τον πόλεμο, υπό το καθεστώς του Σαντάμ δεν υπήρχε καμία πληροφόρηση πάνω στην αντισύλληψη. Αν πηγαίνατε σε έναν γιατρό ή σε ένα νοσοκομείο θα μπορούσατε να πάρετε κάποια βασική πληροφόρηση πάνω στην εγκυμοσύνη και την αντισύλληψη, αλλά η πληροφόρηση αυτή αφορούσε αποκλειστικά τις παντρεμένες γυναίκες. Προφανώς βέβαια, αν διαθέτατε τα μέσα θα μπορούσατε να πληρώσετε για να σας κάνουν έκτρωση παράνομα ή ακόμα και να αγοράσετε χάπια στη μαύρη αγορά. Όλα αυτά όμως δεν αφορούσαν παρά μόνο μια μειοψηφία προνομιούχων. Από την άποψη αυτή η κατάσταση σήμερα είναι ακόμα χειρότερη από ό,τι ήταν υπό τον Σαντάμ.

Οι γυναίκες πρέπει να προσέχουν να μην τις σκοτώσουν οι συγγενείς τους. Εκείνες δε που έχουν σεξουαλικές σχέσεις πριν το γάμο, τις έχουν παράνομα και ζουν υπό το διαρκή φόβο μήπως μείνουν έγκυες και ανακαλύψει η οικογένειά τους ότι δεν είναι πια παρθένες. Οι θρησκευτικές αξίες και η ισλαμική νοοτροπία διαποτίζουν ακόμα την κοινωνία: ένα μικρό κορίτσι πρέπει να μείνει αγνό, παρθένο πριν το γάμο. Υπάρχουν βέβαια, ορισμένες οικογένειες που είναι πιο προοδευτικές και ανέχονται να έχουν και άλλοι σχέση με τις κόρες τους. Στο χώρο της αριστεράς το πρόβλημα, κατά γενική ομολογία, είναι λιγότερο οξύ.

[…]

ΟΠΟΣ: Υπάρχουν γυναικεία περιοδικά στο Ιράκ; Οι εφημερίδες αφιερώνουν στήλες ειδικά στις γυναίκες;

Χ.Μ.: Υπό τον Σαντάμ υπήρχαν κάποιες πολύ αντιδραστικές επιθεωρήσεις που εξυπηρετούσαν τους προπαγανδιστικούς σκοπούς του Μπααθιστικού κόμματος. Σήμερα, οι ομάδες εκείνες που ενδιαφέρονται να εκδώσουν ωραία περιοδικά τυπωμένα σε γλασέ χαρτί έχουν ένα και μοναδικό στόχο: να εξασφαλίσουν ένα κομμάτι της εξουσίας. Υπάρχουν ελάχιστα άρθρα πάνω στις γυναίκες στον καθημερινό τύπο. Στο ράδιο και την τηλεόραση (υπάρχει ένα μόνο κανάλι αυτήν τη στιγμή το οποίο μάλιστα δε λειτουργεί όλη την ημέρα) η κατάσταση είναι η ίδια. Ένας από τους στόχους μας είναι να δημιουργήσουμε κάτι σε καθημερινή βάση, είτε ράδιο είτε ακόμα και κανάλι στην τηλεόραση, αλλά δεν έχουμε καθόλου τα οικονομικά μέσα. Το αλ-Τζαζίρα πήρε συνέντευξη από την Γιανάρ Μοχάμεντ όπως επίσης και τα ιρακινά ΜΜΕ. Εκείνη πήρε θέση εναντίον της Σαρία και εναντίον των αντιδραστικών αστών γυναικών που οι αμερικάνοι θέλουν να επιβάλλουν. Δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στην κυρίαρχη ιρακινή τάξη και η παρουσία κάποιων γυναικών στο Συμβούλιο της προσωρινής κυβέρνησης δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα γιατί όλο το σύστημα είναι εναντίον των γυναικών.

ΟΠΟΣ: Υπάρχουν διεθνείς οργανώσεις που να ανέλαβαν ή να αναλαμβάνουν δράσεις υπέρ των γυναικών του Ιράκ;

Χ.Μ.: Υπήρξαν διαφορετικές προσπάθειες, οι Αμερικάνοι όμως ελέγχουν το τι συμβαίνει. Έγινε για παράδειγμα μια συζήτηση για τις γυναίκες, οι Αμερικάνοι όμως επέλεξαν τις τρεις γυναίκες που θα συμμετείχαν στο Συμβούλιο της προσωρινής κυβέρνησης. Εμπόδισαν ακόμα την Γιανάρ Μοχάμεντ, την πρόεδρο της Οργάνωσης για την Ελευθερία των γυναικών του Ιράκ, να συμμετάσχει, την ίδια στιγμή που επέτρεψαν να μπουν στην αίθουσα αποκλειστικά και μόνο αντιδραστικές και συντηρητικές γυναίκες που ήταν μέλη φυλών και εθνικιστικών ή θρησκευτικών ομάδων. Εξάλλου, ένα από τα τρία μέλη του Συμβουλίου της προσωρινής κυβέρνησης (η Χακίλα Χακίμι) δολοφονήθηκε επειδή είχε δεσμούς με το μπααθιστικό κόμμα.

ΟΠΟΣ: Οι γυναίκες πρέπει να ντύνονται με συγκεκριμένο τρόπο προκειμένου να βγουν στο δρόμο;

Χ.Μ.: Η βία επιβλήθηκε από τις ισλαμικές ομάδες και τις πολιτοφυλακές τους, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Έχουν την εξουσία να τραυματίσουν ή να σκοτώσουν όσες δεν τους υπακούν. Όσες γυναίκες δε φορούν τη μαντίλα έχουν μακριά φορέματα παντελόνια και ρούχα με μακριά μανίκια. Πολλές από αυτές που φορούν τη μαντίλα για να πάνε να ψωνίσουν ή να δουλέψουν ελπίζουν πως η κατάσταση αυτή δε θα διαρκέσει πολύ. Πολλές γυναίκες απολύθηκαν από υπουργεία και από τη δημόσια διοίκηση, η οποία μάλιστα δεν υπάρχει καν σήμερα. Γενικά, οι περισσότερες γυναίκες είναι άνεργες, μιας και, όπως σε όλες τις κοινωνίες, η ανεργία θίγει περισσότερο τις γυναίκες από ότι τους άντρες. Κάποιες μάλιστα δουλεύουν ακόμα σε εργοστάσια, σε νοσοκομεία ή και σχολεία. Φοβούνται όμως να κυκλοφορήσουν μήπως τις επιτεθούν και τις απαγάγουν. Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια αγορά γυναικών με ταρίφα βάσης τα 200 δολάρια για μια παρθένα και τα 100 δολάρια για μια μη-παρθένα. Οι γυναίκες αυτές πωλούνται έπειτα σε γειτονικές χώρες.

ΟΠΟΣ: Οι ισλαμιστές προσπαθούν να επιβάλλουν μη μικτά σχολεία;

Χ.Μ.: Προς το παρόν όχι. Τα πολιτικά κόμματα προσπαθούν να εισχωρήσουν σε όλους τους θεσμούς, όπως και στα σχολεία, και να επηρεάσουν τη λειτουργία τους. Δεν επιβάλλουν ξεχωριστά σχολεία, αλλά εισβάλλουν στα κτίρια και απειλούν όσες δασκάλες δε φορούν τη μαντίλα. Επικρατεί άλλωστε ένα τέτοιο χάος τη στιγμή αυτή. Δεν έχουμε ούτε Κράτος, ούτε κοινωνία των πολιτών. Ζούμε μεροδούλι μεροφάι. Ευτυχώς που υπάρχουν κάποιες προοδευτικές οργανώσεις που αναπτύσσονται αυτήν τη στιγμή όπως το ΚΕΚΙ, η ΟΕΓΙ, η Ένωση των Ανέργων, τα συνδικάτα και οι επιτροπές εργασίας, κτλ. Ελπίζουμε να γεννηθεί μια κοινωνία η οποία τουλάχιστον θα σέβεται τα δικαιώματα των γυναικών, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τα δικαιώματα του ανθρώπου, μια κοινωνία απελευθερωμένη από την αμερικανική κατοχή. Ελπίζουμε πως το Ιράκ δε θα πέσει στη βαρβαρότητα. Οι ιρακινοί είναι κατά γενική ομολογία αντιαμερικανοί και μάλιστα μια μερίδα εξ’ αυτών είναι εχθρικοί απέναντι στο Συμβούλιο της προσωρινής κυβέρνησης. Το πολιτικό ισλάμ αντιπροσωπεύει για εμάς μια εξίσου σοβαρή απειλή. Εμείς είμαστε ο προοδευτικός πόλος και εκείνοι εκφράζουν τον πιο αντιδραστικό και βίαιο πόλο. Για την ώρα οι ισλαμιστές είναι πολύ διαιρεμένοι πράγμα που είναι καλό για εμάς γιατί είναι λιγότερο αποτελεσματικοί. Μερικές φορές μάλιστα παλεύουν μεταξύ τους προκειμένου να αποκτήσουν εξουσία. Κάθε ομάδα όμως από αυτούς προσπαθεί επιβάλει τον τρόμο εναντίον τόσο των γυναικών, όσο και των προοδευτικών κομματιών της κοινωνίας.

[…]

ΟΠΟΣ: Οι ομάδες της ριζοσπαστικής αριστεράς, στις περισσότερες διεθνείς συρράξεις, διχάζονται πάνω στο ζήτημα αυτό: ορισμένοι υποστηρίζουν μια παρέμβαση των Η.Ε, ενώ άλλοι τίθενται ευνοϊκά απέναντι σε αυτό που αποκαλούν εθνική ανεξαρτησία, οποίες και αν είναι οι κυρώσεις για τον τοπικό πληθυσμό.

Χ.Μ.: Οι ομάδες αυτές θέτουν με εντελώς λανθασμένο τρόπο την ερώτηση. Στη Μεγάλη Βρετανία είχαμε ένα πρόβλημα με ομάδες της άκρας αριστεράς που υποστήριζαν το πολιτικό ισλάμ. Θεωρούν πως οι φονταμελιστικές αντιδραστικές ομάδες είναι αντι-ιμπεριαλιστικές επειδή σκοτώνουν αμερικανούς και βρετανούς στρατιώτες. Εμείς δεν πιστεύουμε στην αποτελεσματικότητα των επιθέσεων αυτοκτονίας, ούτε και στην τρομοκρατία γιατί όλα αυτά δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να διευρύνουν το χάος. Πιστεύουμε αντίθετα σε ένα μαζικό κίνημα, πιστεύουμε πως οι μάζες πρέπει να οργανωθούν από μόνες τους, να λάβουν μόνες τις αποφάσεις τους. Στη Βαγδάτη, σε ορισμένες συνοικίες, οργανώσαμε τοπικά συμβούλια που είναι υπεύθυνα για την ασφάλεια. Στις ζώνες αυτές βασιλεύει στοιχειωδώς η τάξη. Πιστεύουμε πως οι ιρακινοί πρέπει να οργανώσουν τις εργατικές τους επιτροπές, τα συνδικάτα τους, τις γυναικείες οργανώσεις τους, κτλ. και να έχουν τους δικούς τους αντιπροσώπους.

[…]

ΟΠΟΣ: Ορισμένα στρατευμένα μέλη στο αντιπολεμικό κίνημα και στην άκρα αριστερά χαίρονται κάθε φορά που πεθαίνει ένας αμερικανός στρατιώτης, ενώ ορισμένοι επιθυμούσαν νίκη του Σαντάμ. Εσύ τι πιστεύεις πάνω σ’ αυτό;

Χ.Μ.: Οι άνθρωποι αυτού του είδους επικεντρώνονται στην υποτιθέμενη «ήττα του ιμπεριαλισμού», αλλά δεν λαμβάνουν υπόψη τους πως αν οι ισλαμιστές κερδίσουν στο Ιράκ το καθεστώς τους θα είναι το ίδιο καταστροφικό με εκείνο των αμερικάνων. Εμείς πιστεύουμε πως ο ισλαμισμός είναι στον ίδιο βαθμό ολέθριος με τον ιμπεριαλισμό. Αν οι ισλαμιστές έρθουν στην εξουσία θα σκοτώσουν τους κομμουνιστές, τους σοσιαλιστές και τους δημοκράτες. Ο ιμπεριαλισμός όπως και το πολιτικό ισλάμ είναι στο ίδιο βαθμό αντιδραστικά. Το καθήκον μας είναι να συμμαχήσουμε με τις σοσιαλιστικές και προοδευτικές δυνάμεις του Ιράκ, να τους παράσχουμε την υλική και πολιτική μας υποστήριξη και όχι να μετράμε τους νεκρούς του αμερικανικού στρατού. Οι αμερικανοί άλλωστε στρατιώτες δεν έχουν καμία ευθύνη για την απόφαση που πάρθηκε ώστε να γίνει ο πόλεμος. Πολλοί δε από αυτούς αποτελούν θύματα μιας και κατάγονται από την Κεντρική Αμερική και θέλουν να κατορθώσουν να αποκτήσουν την αμερικανική ιθαγένεια. Εγώ δεν ευχαριστιέμαι ούτε με το θάνατο αμερικανών στρατιωτών ούτε με το θάνατο ιρακινών πολιτών. Η αντίστασή μας βασίζεται στην αντίσταση των μαζών, των γυναικών, των εργατών και όχι στην τρομοκρατία. Πιστεύουμε στην ελευθερία και την ισότητα και όχι στην τρομοκρατία.

Συνέντευξη της Hoozan Mahmood, μέλους της ΟΕΓΙ, στην αντιεξουσιαστική επιθεώρηση Ni patrie ni frontières που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.mondialisme.org. Η επιλογή των αποσπασμάτων είναι δική μου.