Πρόσφατα παρακολούθησα ύστερα από προτροπή μιας φίλης που ζει στο εξωτερικό την ταινία Ex Drummer του βέλγου Koen Mortier -πηγαίνετε εδώ για πληροφορίες- , και μιας και έχω πάρει τον αέρα στις κινηματογραφικές αναλύσεις (βλ. Sweet Movie), λέω να κάνω και εδώ μία αναφορά.
Η πρώτη μου επαφή με την ταινία ήταν το soundtrack, που η καλή αυτή φίλη φρόντισε να με προμηθεύσει. Το ίδιο το soundtrack είναι η αλήθεια μου προξένησε άμεσα το ενδιαφέρον και έκανα μία βόλτα στα τορρεντάδικα όπου βρήκα την ταινία όπου ένα καλό παληκάρι έκανε τον κόπο να ανεβάσει. Γενικώς για την ταινία δεν ήξερα τίποτα προτού την δω. Και η φίλη δεν φρόντισε να με κατατοπίσει. Άλλωστε και να διάβαζα πάλι έξω θα έπεφτα.
Ας πάμε όμως στην υπόθεση. Τρεις τελειωμένοι τύποι κάνουν μία επίσκεψη σε έναν πρωήν επιτυχημένο ντράμμερ και νυν επιτυχημένο συγγραφέα και του ζητάνε να παίξει στην μπάντα τους. Ακολουθώντας την ροκ εν ρολ παράδοση του λένε ότι όλοι πρέπει να έχουν μία αναπηρία για να είναι στην μπάντα. Περιγράφω τις αναπηρίες των τριών φίλων μας. Ο τραγουδιστής είναι ένας εξαιρετικά βίαιος τύπος, που μισεί τις γυναίκες και τη βρίσκει να τις βαράει άσχημα. Μμμ... αν και όταν λέω να τις βαράει άσχημα μάλλον εννοώ ότι τις σκοτώνει, αν και στην ταινία αυτό δεν έχει ιδιαίτερο βάρος. Ο κιθαρίστας είναι ένας ψηλός ξερακιανός καραφλοχαίτας βαρύκοος και πρεζάκι, με μία γυναίκα και ένα μωρό στην ίδια δυστυχώς κατάσταση με αυτόν. Ο μπασίστας είναι ένας ομοφυλόφιλος πιτσιρικάς με ημιπαράλυτο (;;;) το δεξί χέρι (το οποίο παρεπιμπτώντος είναι συνεχώς σε μία στάση σαν αυτή που έχουν όντως κάποιοι μπασίστες το χέρι τους όταν παίζουν δηλ. ευθυγραμμισμένο και ακίνητο πάνω στις χορδές).
Αρχίζει λοιπόν να ξεδιπλώνεται η ιστορία. Οι τρεις τύποι ζουν σε άθλια σπίτια και σε άθλιες ζωές ο τέταρτος είναι ένας κυριλέ εναλλακτικός τύπος. Ο οποίος στο ερώτημα της φιλενάδας του γιατί πάει και μπλέκει με αυτούς τους τελειωμένους δίνει την απάντηση: Θέλω να δω τις βρώμικες και άσχημες ζωές τους ξέροντας ότι μπορώ ανά πάσα στιγμή να επιστρέψω στον κόσμο μου.
Ο τέταρτος της παρέας σαν ο πιο συγκροτημένος στο όλο χάος αρχίζει σιγά σιγά να χρησιμοποιεί τους υπόλοιπους, με έναν τρόπο που στην αρχή δεν είναι καθόλου σαφής αλλά στην συνέχεια αρχίζει να ξεδιπλώνεται. Ο συγγραφέας μας κάπου προς το τελός κάνει την άλλη ιστορία για να μαζέψει το υλικό του για το επόμενο μυθιστόρημα του. Και ενώ παράλληλα ξεδιπλώνονται οι ιστορίες και τα βίτσια των υπολοίπων, ταυτόχρονα και στο φόντο ξετυλίγεται η ιστορία και το βίτσιο του συγγραφέα μας.
Αφήνω την πλοκή όμως για να πάω λίγο στην ουσία. Η ταινία είναι ισοπεδωτική. Η ταινία σε γαμάει. Η ταινία είναι μία εξαιρετικά βίαιη ταινία. Η ταινία κάνει το Κουρδιστό Πορτοκάλι να φαίνεται μία αθώα υποσημείωση στο δοκίμιο της βίας, και το Trainspotting ένα πολύ καλό βιντεάκι για τα τραγούδια της Shakira. (Για να φέρω μερικά απλά και σχετικά γνωστά παραδείγματα.) Η βία της ταινίας δεν είναι ένα φορμαλιστικό τρικ, δεν "δείχνει" τόση βία, είναι πολύ περισσότερη αυτή η οποία υπαινίσσεται. Και είναι ακόμα πιο έντονη σαν αναπαράσταση της βίας επειδή δεν είναι η μακρινή βία ενός πεδίου μάχης, εξωγήινων, μαφιόζων και υπερηρώων και ούτε η μαζική κοινωνική βία των χούλιγκαν ή των εξεγερμένων ας πούμε. Είναι η καθημερινή, μόνιμη και συνεχής βία που καλύπτει τα 24ωρα μας. Είναι η βία που είναι θεμέλιο στην ζωή των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Είναι η βία στην οποία αυτός που ασκεί βία είναι ταυτοχρόνως και θύμα της. Και μάλλον είναι πολύ περισσότερο θύμα παρά θύτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα τα πρόσωπα σχεδόν του εργού ασκούν κάποια στιγμή ή ασκείται κάποια στιγμή πάνω τους βία. Ο μοναδικός που αποτελεί εξαίρεση είναι ο αγαπημένος μας συγγραφέας. Στον οποίον δεν ασκείται μάλλον καμία βία, και οποίος αφού στο τέλος έχει γαμήσει όλους τους υπόλοιπους, αυτός απολαμβάνει ένα γαμήσι με την γκόμενα του.
Όπως ξαναείπα παραπάνω η ταινία είναι ισοπεδωτική. Η ταινία δεν αφήνει κανένα διέξοδο. Το μοναδικό διέξοδο της ταινίας είναι ο συγγραφέας μας, ο οποίος είναι ο χειρότερος από όλους. Το σοκαριστικό τώρα της ταινίας δεν ήταν ότι δεν είχε ευχάριστο τέλος. Πέρασα κάνα δύο μέρες προσπαθώντας να σκεφτώ τι ήταν αυτό που με φόβισε. Σίγουρα με φόβισε αυτή η ευρεία προσωπική βιαιότητα στις ζωές των ηρώων. Σίγουρα με φόβισε η παντελής έλλειψη οποιασδήποτε προοπτικής (όχι απαραίτητα επαναστατικής έτσι;). Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτό που πραγματικά με φόβισε ήταν η παντελής έλλειψη οποιασδήποτε κοινωνικότητας. Σε όλη την ταινία είναι ΟΛΟΙ εναντίον ΟΛΩΝ. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως συνδετικός ιστός των ατόμων. Δεν υπάρχει η παραμικρή κοινότητα. Ακόμα και στο επίπεδο του σεναρίου όπου η μπάντα κάνει πρόβες προκειμένου για να συμμετάσχει σε ένα διαγωνισμό τοπικών συγκροτημάτων, κανένας δεν εκφράζει άμεσα ούτε ίχνος επιθυμίας να γίνει ροκ σταρ. Η όλη προσπάθεια τους στον διαγωνισμό μοιάζει πολύ περισσότερο με ένα ξύλο από ένα ναυάγιο που πιάστηκαν λίγο πριν πνιγούν. Είναι η τελευταία τους δυνατότητα να αποδείξουν ότι υπάρχουν για κάποιο λόγο. Και ο φόβος μου καθώς προσπαθώ να τον συνδέσω με την ίδια την ταινία γίνεται ολοένα και πιο έντονος, γιατί διαπιστώνω καθώς ανακαλώ συνεχώς στη μνήμη μου σκηνές και τις παράλληλες ιστορίες ότι δεν υπάρχει ούτε η πιο στοιχείωδης κοινωνικότητα. Ακόμα και ο πιο βασικός πυρήνας της η οικογένεια είναι ένα μεγάλο αστείο μέσα στην ταινία. Δεν υπάρχει καν μία κοινωνικότητα των κακών, ενάντια στους οποίους πολεμά ο ηρώας και νικάει.
Η μόνη κοινωνικότητα που εμφανίζεται στην ταινία και αυτό την κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καθότι δεν είναι μία απλή αναφορά αλλά κάτι που κάνει ξανά ξανά την εμφάνιση του, είναι το εξής. Σε κάποια στιγμή κάποια γνωστή του συγγραφέα τον παίρνει τηλέφωνο και του λεει ότι θέλει να κάνει μία έρευνα πάνω στην "collective sorrow" (να το πω συλλογική θλίψη;) με αφορμή το θάνατο του βασιλιά του Βελγίου. Και το κάνει την ερώτηση που ήταν, πως έμαθε και πως ένιωσε όταν έμαθε ότι πέθανε ο βασιλιάς του Βελγίου. Αυτό μετά ο συγγραφέας μας το παίρνει και ρωτάει όλους τους υπόλοιπους το ίδιο. Για να αποδείξει ότι ακόμα και αυτή η τελευταία και "ανώτερη" (ιεραρχικά) κοινωνικότητα είναι μία κατεστραμμένη υπόθεση.
Η ταινία φυσικά έχει πολλαπλές αναγνώσεις σε πολλά επίπεδα. Η κάθε μία ιστορία είναι και μία ανάγνωση. Ας πούμε άφησα εντελώς απέξω το κεντρικό μάλλον ζητούμενο της ταινίας που είναι η όλη στάση του κεντρικού ήρωα. Η σχέση του καλλιτέχνη με την πραγματικότητα κλπ κλπ. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα φυσικά μιας και το παρουσιάζει με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο αλλά νομίζω είναι κάτι ειπωμένο πολλές φορές.
Τέλος πάντων, ψάξτε αυτή την ταινία και έχετε το νου σας αν την πετύχετε κάπου. Αξίζει τον κόπο.
Δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό και να μην βάλω ένα κομμάτι από το soundtrack. Ορίστε... Μία διασκευή του Mongoloid που πάντα ήθελα να ακούσω.
Ο ΠάνωςΚ. αναρωτιόταν εδώ τι άλλο έχει βγάλει το Βέλγιο εκτός από τα ανθρακωρυχεία και τους Deus. Νομίζω του λύσαμε την απορία.
Τέλος εδώ μπορείτε να δείτε διάφορες σκηνές από την ταινία.
Η πρώτη μου επαφή με την ταινία ήταν το soundtrack, που η καλή αυτή φίλη φρόντισε να με προμηθεύσει. Το ίδιο το soundtrack είναι η αλήθεια μου προξένησε άμεσα το ενδιαφέρον και έκανα μία βόλτα στα τορρεντάδικα όπου βρήκα την ταινία όπου ένα καλό παληκάρι έκανε τον κόπο να ανεβάσει. Γενικώς για την ταινία δεν ήξερα τίποτα προτού την δω. Και η φίλη δεν φρόντισε να με κατατοπίσει. Άλλωστε και να διάβαζα πάλι έξω θα έπεφτα.
Ας πάμε όμως στην υπόθεση. Τρεις τελειωμένοι τύποι κάνουν μία επίσκεψη σε έναν πρωήν επιτυχημένο ντράμμερ και νυν επιτυχημένο συγγραφέα και του ζητάνε να παίξει στην μπάντα τους. Ακολουθώντας την ροκ εν ρολ παράδοση του λένε ότι όλοι πρέπει να έχουν μία αναπηρία για να είναι στην μπάντα. Περιγράφω τις αναπηρίες των τριών φίλων μας. Ο τραγουδιστής είναι ένας εξαιρετικά βίαιος τύπος, που μισεί τις γυναίκες και τη βρίσκει να τις βαράει άσχημα. Μμμ... αν και όταν λέω να τις βαράει άσχημα μάλλον εννοώ ότι τις σκοτώνει, αν και στην ταινία αυτό δεν έχει ιδιαίτερο βάρος. Ο κιθαρίστας είναι ένας ψηλός ξερακιανός καραφλοχαίτας βαρύκοος και πρεζάκι, με μία γυναίκα και ένα μωρό στην ίδια δυστυχώς κατάσταση με αυτόν. Ο μπασίστας είναι ένας ομοφυλόφιλος πιτσιρικάς με ημιπαράλυτο (;;;) το δεξί χέρι (το οποίο παρεπιμπτώντος είναι συνεχώς σε μία στάση σαν αυτή που έχουν όντως κάποιοι μπασίστες το χέρι τους όταν παίζουν δηλ. ευθυγραμμισμένο και ακίνητο πάνω στις χορδές).
Αρχίζει λοιπόν να ξεδιπλώνεται η ιστορία. Οι τρεις τύποι ζουν σε άθλια σπίτια και σε άθλιες ζωές ο τέταρτος είναι ένας κυριλέ εναλλακτικός τύπος. Ο οποίος στο ερώτημα της φιλενάδας του γιατί πάει και μπλέκει με αυτούς τους τελειωμένους δίνει την απάντηση: Θέλω να δω τις βρώμικες και άσχημες ζωές τους ξέροντας ότι μπορώ ανά πάσα στιγμή να επιστρέψω στον κόσμο μου.
Ο τέταρτος της παρέας σαν ο πιο συγκροτημένος στο όλο χάος αρχίζει σιγά σιγά να χρησιμοποιεί τους υπόλοιπους, με έναν τρόπο που στην αρχή δεν είναι καθόλου σαφής αλλά στην συνέχεια αρχίζει να ξεδιπλώνεται. Ο συγγραφέας μας κάπου προς το τελός κάνει την άλλη ιστορία για να μαζέψει το υλικό του για το επόμενο μυθιστόρημα του. Και ενώ παράλληλα ξεδιπλώνονται οι ιστορίες και τα βίτσια των υπολοίπων, ταυτόχρονα και στο φόντο ξετυλίγεται η ιστορία και το βίτσιο του συγγραφέα μας.
Αφήνω την πλοκή όμως για να πάω λίγο στην ουσία. Η ταινία είναι ισοπεδωτική. Η ταινία σε γαμάει. Η ταινία είναι μία εξαιρετικά βίαιη ταινία. Η ταινία κάνει το Κουρδιστό Πορτοκάλι να φαίνεται μία αθώα υποσημείωση στο δοκίμιο της βίας, και το Trainspotting ένα πολύ καλό βιντεάκι για τα τραγούδια της Shakira. (Για να φέρω μερικά απλά και σχετικά γνωστά παραδείγματα.) Η βία της ταινίας δεν είναι ένα φορμαλιστικό τρικ, δεν "δείχνει" τόση βία, είναι πολύ περισσότερη αυτή η οποία υπαινίσσεται. Και είναι ακόμα πιο έντονη σαν αναπαράσταση της βίας επειδή δεν είναι η μακρινή βία ενός πεδίου μάχης, εξωγήινων, μαφιόζων και υπερηρώων και ούτε η μαζική κοινωνική βία των χούλιγκαν ή των εξεγερμένων ας πούμε. Είναι η καθημερινή, μόνιμη και συνεχής βία που καλύπτει τα 24ωρα μας. Είναι η βία που είναι θεμέλιο στην ζωή των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Είναι η βία στην οποία αυτός που ασκεί βία είναι ταυτοχρόνως και θύμα της. Και μάλλον είναι πολύ περισσότερο θύμα παρά θύτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα τα πρόσωπα σχεδόν του εργού ασκούν κάποια στιγμή ή ασκείται κάποια στιγμή πάνω τους βία. Ο μοναδικός που αποτελεί εξαίρεση είναι ο αγαπημένος μας συγγραφέας. Στον οποίον δεν ασκείται μάλλον καμία βία, και οποίος αφού στο τέλος έχει γαμήσει όλους τους υπόλοιπους, αυτός απολαμβάνει ένα γαμήσι με την γκόμενα του.
Όπως ξαναείπα παραπάνω η ταινία είναι ισοπεδωτική. Η ταινία δεν αφήνει κανένα διέξοδο. Το μοναδικό διέξοδο της ταινίας είναι ο συγγραφέας μας, ο οποίος είναι ο χειρότερος από όλους. Το σοκαριστικό τώρα της ταινίας δεν ήταν ότι δεν είχε ευχάριστο τέλος. Πέρασα κάνα δύο μέρες προσπαθώντας να σκεφτώ τι ήταν αυτό που με φόβισε. Σίγουρα με φόβισε αυτή η ευρεία προσωπική βιαιότητα στις ζωές των ηρώων. Σίγουρα με φόβισε η παντελής έλλειψη οποιασδήποτε προοπτικής (όχι απαραίτητα επαναστατικής έτσι;). Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτό που πραγματικά με φόβισε ήταν η παντελής έλλειψη οποιασδήποτε κοινωνικότητας. Σε όλη την ταινία είναι ΟΛΟΙ εναντίον ΟΛΩΝ. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως συνδετικός ιστός των ατόμων. Δεν υπάρχει η παραμικρή κοινότητα. Ακόμα και στο επίπεδο του σεναρίου όπου η μπάντα κάνει πρόβες προκειμένου για να συμμετάσχει σε ένα διαγωνισμό τοπικών συγκροτημάτων, κανένας δεν εκφράζει άμεσα ούτε ίχνος επιθυμίας να γίνει ροκ σταρ. Η όλη προσπάθεια τους στον διαγωνισμό μοιάζει πολύ περισσότερο με ένα ξύλο από ένα ναυάγιο που πιάστηκαν λίγο πριν πνιγούν. Είναι η τελευταία τους δυνατότητα να αποδείξουν ότι υπάρχουν για κάποιο λόγο. Και ο φόβος μου καθώς προσπαθώ να τον συνδέσω με την ίδια την ταινία γίνεται ολοένα και πιο έντονος, γιατί διαπιστώνω καθώς ανακαλώ συνεχώς στη μνήμη μου σκηνές και τις παράλληλες ιστορίες ότι δεν υπάρχει ούτε η πιο στοιχείωδης κοινωνικότητα. Ακόμα και ο πιο βασικός πυρήνας της η οικογένεια είναι ένα μεγάλο αστείο μέσα στην ταινία. Δεν υπάρχει καν μία κοινωνικότητα των κακών, ενάντια στους οποίους πολεμά ο ηρώας και νικάει.
Η μόνη κοινωνικότητα που εμφανίζεται στην ταινία και αυτό την κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καθότι δεν είναι μία απλή αναφορά αλλά κάτι που κάνει ξανά ξανά την εμφάνιση του, είναι το εξής. Σε κάποια στιγμή κάποια γνωστή του συγγραφέα τον παίρνει τηλέφωνο και του λεει ότι θέλει να κάνει μία έρευνα πάνω στην "collective sorrow" (να το πω συλλογική θλίψη;) με αφορμή το θάνατο του βασιλιά του Βελγίου. Και το κάνει την ερώτηση που ήταν, πως έμαθε και πως ένιωσε όταν έμαθε ότι πέθανε ο βασιλιάς του Βελγίου. Αυτό μετά ο συγγραφέας μας το παίρνει και ρωτάει όλους τους υπόλοιπους το ίδιο. Για να αποδείξει ότι ακόμα και αυτή η τελευταία και "ανώτερη" (ιεραρχικά) κοινωνικότητα είναι μία κατεστραμμένη υπόθεση.
Η ταινία φυσικά έχει πολλαπλές αναγνώσεις σε πολλά επίπεδα. Η κάθε μία ιστορία είναι και μία ανάγνωση. Ας πούμε άφησα εντελώς απέξω το κεντρικό μάλλον ζητούμενο της ταινίας που είναι η όλη στάση του κεντρικού ήρωα. Η σχέση του καλλιτέχνη με την πραγματικότητα κλπ κλπ. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα φυσικά μιας και το παρουσιάζει με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο αλλά νομίζω είναι κάτι ειπωμένο πολλές φορές.
Τέλος πάντων, ψάξτε αυτή την ταινία και έχετε το νου σας αν την πετύχετε κάπου. Αξίζει τον κόπο.
Δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό και να μην βάλω ένα κομμάτι από το soundtrack. Ορίστε... Μία διασκευή του Mongoloid που πάντα ήθελα να ακούσω.
|
Ο ΠάνωςΚ. αναρωτιόταν εδώ τι άλλο έχει βγάλει το Βέλγιο εκτός από τα ανθρακωρυχεία και τους Deus. Νομίζω του λύσαμε την απορία.
Τέλος εδώ μπορείτε να δείτε διάφορες σκηνές από την ταινία.
2 Comments:
Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση Αρχική σελίδα
Subscribe to:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Ενας ψιλοκανιβαλισμός από τον καλλιτέχνη ενίοτε μοιάζει αναπόφευκτος;
Τώρα αν ο βιντεοκλαμπάς σου είναι ένας τύπος που οι πιο εμπορικές του ταινίες είναι ο Lynch kαι ο Kronenberg έχεις σοβαρές πιθανότητες. Αλλιώς μάλλον δύσκολο το κόβω. Πάντως δεν πρέπει να έχει βγει σε dvd Ελλάδα. (Ένα αγγλικό περιοδικό νομίζω κάνα εξάμηνο μετά την κυκλοφορία της την έδινε δώρο μαζί με το βιβλίο που είναι βασισμένη --άλλο ένα στοιχείο του πόσο πίσω είναι το σοβαρό marketing sε αυτή τη χώρα--. Εννοείται φυσικά υπότιτλοι μόνο στα αγγλικά.
Το λέω ευθέως απο τους 4 τύπους της μπάντας έναν νεοναζί σίριαλ κιλλερ, έναν ψυχαναγκαστικο ομοφυλόφιλο και ένα πρεζάκι που όλα τα ρεμάλια του Trainspotting είναι νηπιαγωγείο μπροστά του, ο συγγραφέας που τους χρησιμοποιεί είναι πολλές φορές χειρότερος.